Behalve Bali, Lombok en Flores horen ook Sumbawa, Sumba, Timor en Alor tot de kleine Sunda eilanden.

Sumba heb ik zelf nog nooit bezocht. Uit de verhalen hoor ik wel dat je er min of meer hetzelfde kunt verwachten als op Flores, zij het dat de infrastructuur wat achterblijft. Toerisme is op de twee eilanden nog weinig te vinden. Op enkele luxe strand- en surf resorts na zijn de accommodaties erg eenvoudig.

Sumbawa is wel interessant als je walvishaaien wilt spotten en gaat snorkelen of duiken. Pulau Moyo is heerlijk relaxed voor snorkelaars en leuk voor duikers. In het oosten is Kalimaya een puik duikresort met dito duikspots. Halverwege ligt Labuan Jambu, de vertrekplaats om walvishaaien te spotten.

Op het Indonesische West Timor is (westers) toerisme ook nog niet ingeburgerd, maar kun je een leuke trip maken langs zeer lokale traditionele koninkrijkjes. Het eilandje Rote behoort ook tot west Timor en kent veel surfscholen en -resorts. De hoofdstad Kupang is een hub voor vluchten in oost Nusa Tenggara.

Het eilandje Alor heeft mijn hart gestolen. Als je aankomt op Alor lijkt het eiland “WELKOM!” te roepen. Een fantastisch eilandje om te onthaasten en te genieten van onderwaterwereld, super lieve en trotse Alorezen en prachtige dorpjes.

De eilanden hebben een tropisch klimaat. Er zijn echter wel wat temperatuurverschillen. In het binnenland ligt de temperatuur meestal enkele graden hoger dan aan de kust. Op de toppen van de vulkanen is het ook een stuk kouder. Zodra je echt de hoogte in gaat daalt de temperatuur sterk.
Zoals op veel eilanden in de archipel is de regenperiode van ongeveer december tot en met maart.

Sumbawa ligt in het zuidoostelijk deel van de Indonesische archipel, tussen Lombok in het westen en Flores in het oosten. De oppervlakte van het eiland bedraagt circa 15.600 km². Het eiland is daarmee ongeveer half zo groot als België en telt ongeveer 1 miljoen inwoners.
Voor toeristen zijn naast de surfspots de walvishaaien en snorkel- en duikspots de trekpleisters. Cultureel heeft Sumbawa niet zo veel te bieden als de overige Kleine Sunda eilanden. Vanuit de oostelijke hoofdstad Bima kun je wel traditionele Donggo dorpjes bezoeken.

Het droge en bergachtige eiland Sumba ligt ten zuiden van Sumbawa en Flores. Het eiland meet ongeveer 11.000 km² en is daarmee ruim twee keer zo groot als de provincie Gelderland..
Cultureel gezien is het één van de rijkste eilanden van Indonesië, waar de adat (traditie) nog overal een grote rol speelt. Het is één van de gebieden op aarde waar het animisme nog volop aanwezig is.
Een groot deel van het eiland is dor en droog. De zuidkust is steil, het gebergte komt tot vlak aan zee. Slechts een enkele rivier doorbreekt de bergruggen en vormt dan een brede vruchtbare vlakte (Lamboja en Wanokaka). Er zijn enkele autowegen, maar over het algemeen is het eiland moeilijk te bereizen.

Jaarlijks vindt rond februari en maart het Pasola festival plaats. Het is een traditioneel oorlogsritueel waarbij twee groepen te paard en met speer elkaar te lijf gaan.

Surfers kunnen kiezen voor een backpackers accommodatie of het superluxe Nihiwatu resort.

Het eiland Timor bestaat uit het westelijk Indonesische deel Timor en het sinds 2002 onafhankelijke, oostelijke Timor Leste. In de wandelgangen bedoel ik met Timor het Indonesische deel van het eiland. Vaak wordt Timor alleen aangedaan onderweg naar Alor.

Een korte tour geeft echter een goed beeld van Timor. Er zijn weer veel traditionele dorpjes, waarvan je zeker Boti zou moeten bezoeken. Met een beetje geluk spreek je dan de Koning van Boti. In het dorpje Oebelo zie je hoe het traditionele snaarinstrument Sasando wordt gemaakt en bespeeld.

Surfers kunnen zich uitleven op de golven bij het eilandje Rote.

Alor is een archipel met 92 eilandjes, waarvan Pulau Alor en Pulau Pantar de grootste zijn. Alor ligt ten oosten van Flores en ten noorden van Timor.

Veel inwoners van Alor leven nog steeds op traditionele wijze. Ze wonen in huizen van samengebonden bomen met rieten daken of eenvoudige huizen van beton en werken als landbouwer of visser. De traditionele Lego-Lego dans is het hart en de ziel van de Alorese samenleving. Deze dans, waar oud en jong van zonsondergang tot zonsopgang hand in hand dansen, kan overal op Alor worden bekeken.
De Alor archipel is een eersteklas duikbestemming. In dit vulkanisch gebied is een enorme variatie van duikspots: uitgestrekt koraal, steile muren, aflopende wanden, anemonen, maar ook mooie muck dives horen tot het onderwater arsenaal. Behalve macro kom je regelmatig adelaarsroggen, hamerhaaien en soms ook de mola-mola zonvissen tegen.

Bijzonder is een ontmoeting met de dugong (zeekoe) Mawar. Een lokale ex-visserman neemt je met een bootje mee richting het eiland Sika en roept daar zijn vriendje, die steevast komt opdagen.
Island hoppen is een absolute aanrader. Je bent een dagje met een lokale boot onderweg en bezoekt onder andere het eilandje Ternate, waar de lokale jenever Sopi wordt gebrouwen, maakt verschillende snorkel sessies en kunt genieten van parelwitte stranden.

Met een beetje geluk zie je de lokale vissers hun visfuiken uitzetten, waarbij ze tot wel een kwartier onder water kunnen blijven zonder adem te halen. Je komt onderweg zeker de spear fishers tegen.
Aan het eind van de middag laten grote scholen dolfijnen zich zien en geluksvogels maken kans een koppel walvissen te spotten!

Alor heeft een klein vliegveld, waar sinds 2018 Wings Air en Trans Nusa airlines dagelijks vluchten onderhouden met Kupang op Timor. Daarnaast vliegt NAM Air sinds 2019 enkele keren per week rechtstreeks van en naar Bali.